آنمی مگالوبلاستیک چیست؟ + 3 روش تشخیص کم خونی مگالوبلاستیک

یکی از شایع ترین انواع کم خونی، کم خونی مگالوبلاستیک است که به دلیل سطح پایین ویتامین B12 یا فولات در بدن ایجاد می شود. در این نوع بیماری تعداد گلبول های قرمز به درستی تولید نمی شود و از آن جایی که اندازه این سلول های نابالغ بسیار بزرگ است، نمی توانند از مغز استخوان خارج شده و وارد جریان خون شوند. کم خونی انواع مختلفی دارد که هر کدام دلایل و خصوصیات مختص به خود را دارند. کم خونی مگالوبلاستیک با گلبول های قرمز که از حد طبیعی بزرگتر هستند و با تعداد پایین تر از حد معمول وجود دارند شناخته می شود.

گلبول های قرمز (RBCs)  یک نوع تخصصی از سلول های خونی هستند که مسئول حمل اکسیژن از ریه ها به بقیه بدن و بازگرداندن دی اکسید کربن به ریه ها هستند. گلبول ها با استفاده از یک پروتئین تخصصی به نام هموگلوبین، اکسیژن و دی اکسید کربن را حفظ می کنند. آنچه در این مقاله از کاریوژن به عنوان بهترین آزمایشگاه ژنتیک اصفهان می خوانید به عبارت زیر است:

• علل کم خونی مگالوبلاستیک
• علائم کم خونی
• روش های تشخیص این نوع کم خونی
• تغذیه و رژیم درمانی در مگالوبلاستیک

علل کم خونی مگالوبلاستیک

علل مختلفی برای کم خونی مگالوبلاستیک وجود دارد. دو عامل از شایع ترین اتفاقات برای بروز این نوع از کم خونی است که شامل موردی مثل کمبود ویتامین B12 و کمبود فولات (B9) است. این دو ماده برای تولید گلبول های قرمز ضروری هستند و فقدان یا کمبود آن ها روی آرایش گلبول های قرمز تاثیر گذاشته و این امر موجب تولید سلول هایی می شود که قابلیت تقسیم شدن را نداشته و بنابراین دارای سایزی بزرگ تر از حد معمول در خون باقی می مانند. این مشکل در صورتی که هنگام بارداری، آزمایش سل فری انجام دهد بیشتر خود را نشان می دهد. در ادامه به صورت کامل تر درمورد دلایل کم خونی مگالوبلاستیک توضیح خواهیم داد:

کمبود ویتامین B12

وینامین B12 برای ساختن گلبول های قرمز خون و عملکرد صحیح سیسم عصبی بدن، بسیار نیاز است. برای تامین این ویتامین می توانید به مصرف مواد غذایی مثل گوشت و غذاهایی که منشا حیوانی دارند مصرف نمایید. برخی افراد که گیاهخوار هستند باید به مصرف مکمل های ویتامین B12 بپردازند. به کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12، کم خونی پرنشیز یا کم خونی کشنده نیز گفته می شود. همچنین کمبود ویتامین B12 می تواند به علت عدم تولید فاکتور داخلی، در معده هم باشد که در این صورت بدن قابلیت جذب این ویتامین را ندارد.

کمبود اسید فولیک

فولیک اسید ها در گروه خانواده ویتامین B می باشند که برای تولید گلبول های قرمز طبیعی مورد نیاز هستند. اسید فولیک ها در غذاهایی مثل سبزیجات سبز مثل اسفناج و کلم بروکسل ، غلات و غذاهای غنی شده، جگر و مخمرها یافت می شود. درواقع اسید فولیک ها نوع مصنوعی از فولات ها هستند که در مکمل ها یافت می شود. همچنین مصرف زیاد و مزمن الکل منجر به از بین رفتن اسید فولیک خون شده و در روند جذب اسید فولیک خون اختلال ایجاد می کند.

سندروم کم خونی مگالوبلاستیک

کمبود ویتامین تیامین یک کم خونی ارثی ژنتیکی و نادر است که منجر به کاهش شنوایی، حرکتی و دیابت قندی می شود. این بیماری در آزمایش ژنتیک بارداری ممکن است تشخیص داده شده و برای درمان آن از همان زمان باید با راهنمایی های پزشک متخصص خود و مشاوره ژنتیک اقدام کنید.

علائم کم خونی مگالوبلاستیک

کم خونی به معنای کاهش میزان هموگلوبین در خون است که این اتفاق به دلیل کاهش تعداد گلبول های قرمز در خون یا کاهش میزان هموگلوبین در هر گلبول قرمز است. کم خونی مگالوبلاستیک علائم مختلفی دارد که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تورم زبان (گلوسیت)
• ضعف عضلانی
• کاهش اشتها و کاهش وزن
• اسهال
• حالت تهوع
• احساس خواب رفتگی دست و پا
• زبان صاف
• تنگی نفس

روش های تشخیص کم خونی مگالوبلاستیک

پزشک متخصص با بررسی تاریخچه پزشکی بیمار و آزمابش ژنتیک معاینه جسمی کامل فرد می تواند متوجه مشکل مگالوبلاستیک بشود. از جمله روش های تشخیصی پزشک برای کم خونی مگالوبلاستیک عبارت است از:

• آزمایش کامل خون

فاکتورهایی که باید در این آزمایش مورد بررسی قرار بگیرد شامل آزمایش شمارش رتیکولوسیت که چگونگی رشد گلبول های قرمز خون را اندازه گیری می کند، فاکتور اندازه گیری میزان ویتامین B12، اسید متیل آمونیاک یا هموسیستئین ، فاکتورهای تشخیص دهنده آنتی بادی ها می شود.

• آزمایش مغز استخوان

در صورتی که بیماری از طریق ازمایش خون ممکن نبود باید از طریق نمونه گیری هایی از مغز استخوان به بررسی این مشکل پرداخت.

• آزمایشات تشخیصی تکمیلی

در صورت تشخیص پزشک ممکن است فاکتورهای دیگری در کنار ازمایش های اصلی با توجه به وضعیت بیمار لازم باشد که بررسی شود. در این صورت پزشک با شما درمورد آن ها صحبت خواهد کرد.

تغذیه و رژیم درمانی در مگالوبلاستیک

اولین و مهمترین نکته ای که درمورد درمان کم خونی مگالوبلاستیک باید رعایت شود، تغذیه و اصلاح سبک زندگی از جمله رژیم غذایی است. جایگزین کردن هرگونه کمبود تغذیه ای از طریق مواد غذایی که در ادامه به آن توضیح میپردازیم توصیه می شود. مواد غذایی از جمله:

• اضافه کردن غذاهایی که سرشار از اسید فولیک ها و ویتامین B12 هستند.
• مصرف حداقل یک یا دو ماه مکمل اسید فولیک به عنوان رژیم غذایی
• تزریق ویتامین B12 ب 12 به صورت ماهیانه

سوالات متداول آنمی مگالوبلاستیک

جمع بندی آنمی مگالوبلاستیک

آنچه در این مقاله از کاریوژن به آن پرداختیم به صورت زیر است:

• کم خونی مگالوبلاستیک، یکی از شایع ترین انواع کم خونی است که ممکن است در افراد مختلفی ایجاد شود.
• علت های مختلفی برای کم خونی مگالوبلاستیک وجود دارد که از جمله ان ها می توان به سطح پایین ویتامین B12 یا فولات در بدن اشاره کرد.
• روش های تشخیص کم خونی مگالوبلاستیک متفاوت است که شامل آزمایش کامل خون، نمونه گیری از مغز استخوان و سایر است.
• از جمله علائم کم خونی مگالوبلاستیک تورم زبان، حالت تهوع، تنگی نفس و غیره است.
• اصلاح روش سبک زندگی و تغذیه در روند درمان مگالوبلاستیک تاثیر زیادی دارد برای مثال مصرف سبزیجات سیز مثل اسفناج، غلات و غیره از جمله غذاهایی است که باعث درمان این مشکل می شود.