آیا بارداری در سن بالا خطرناک است؟

هنگامی که از بارداری در سن بالا صحبت می‌کنیم؛ منظور بارداری بعد از سن ۳۵ سالگی است. اکثر خانم‌ها توانایی باردار شدن در سن بعد از ۳۵ سالگی را نیز دارند و ممکن است فرزند سالمی نیز به دنیا بیاورند، اما با توجه به افزایش ریسک حاملگی در سن بالا، بهتر است که این کار همراه با مراقبت‌ها و دقت در انجام انواع تست و روش‌های غربالگری صورت بگیرد. 

همان طور که می‌دانید، امروزه با بالا رفتن سن ازدواج، احتمال بارداری در سن بالا نیز بیشتر شده است. به همین دلیل در این مطلب می‌خواهیم در مورد بارداری در سن بالا و عوارض و مشکلات آن، همچنین نکاتی که باید قبل و در حین بارداری به آن توجه کنید، صحبت کنیم. چنان چه شما یا یکی از نزدیکانتان قصد دارید در سن بالای ۳۵ سالگی باردار شوید، این مقاله ار کاریوژن برای شماست؛ تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.

خطرات حاملگی در سن بالا چیست؟

همان طور که سن زنان افزایش می‌یابد، تعداد تخمک‌های باقیمانده در بدن آن‌ها کاهش یافته و کیفیت آن‌ها کمتر می‌شود. این امر باعث کاهش احتمال باردار شدن زنان خواهد شد. در واقع، بعد از سن ۳۵ سالگی، بارور شدن تخمک‌ها توسط اسپرم به راحتی صورت نمی‌گیرد. از خطرات حاملگی در سن بالا، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

‌‌مشکلات کروموزومی

بارداری در سن بالا موجب افزایش ابتلای جنین به اختلالات کروموزومی و ژنتیکی خواهد شد. هر چه سن مادر بالاتر رود؛ میزان ریسک ابتلای جنین به اختلالات کروموزومی بیشتر می‌شود و ناباروری و سقط به وجود خواهد آمد. این امر می‌تواند باعث سقط ناشی از اختلالات کروموزومی شود. علاوه بر این، در صورت تولد، نوزاد ممکن است با ناهنجاری‌های مادرزادی به دنیا بیاید. یکی از آزمایش‌هایی که بسیار به شما کمک خواهد کرد، سل فری است.

فشار خون بالا

اگر در فردی، فشار ناشی از جریان خون به دیواره رگ‌های خونی بیش‌تر از اندازه معمول باشد؛ می‌گوییم آن فرد فشار خون بالایی دارد. چنانچه بارداری در سن بالا اتفاق بیفتد، احتمال اینکه مادر به بیماری فشار خون بالا دچار شود، افزایش می‌یابد. در چنین مواقعی، مادر بعد از هفته بیستم حاملگی، ممکن است به بیماری پره‌اکلامپسی مبتلا شود. 

وجود پروتئین در ادرار، احساس تغییرات در بینایی و سردردهای شدید، از نشانه‌های این بیماری می‌باشد. هر چه حاملگی در سن بالاتری رخ دهد؛ احتمال ابتلا به پره‌اکلامپسی افزایش می‌یابد. به طور کلی، در مادران باردار بالای ۳۵ سال، احتمال ابتلا به فشار خون مزمن، فشار خون بارداری و فشار خون ناشی از مسمومیت بارداری بیشتر از مادرانی با سن کمتر است.

بروز خونریزی

احتمال اینکه هنگام بارداری در سن بالا، مادر دچار خونریزی شود، بیشتر است. این خونریزی‌ها در هر مقطع زمانی سه ماهه اتفاق می‌افتند. در سه ماهه اول بارداری بعد از ۳۵ سالگی، احتمال خونریزی در اثر سقط جنین افزایش می‌یابد. در سه ماهه دوم بارداری نیز ممکن است مادر دچار زایمان زودرس شود و این امر خونریزی به دنبال داشته باشد. علاوه بر این، در سه ماهه سوم بارداری ممکن است جفت جدا شده و یا پدیده جفت سر راهی ایجاد و منجر به خونریزی در مادر بالای ۳۵ سال شود.

دیابت

هنگام بارداری در سن بالا، احتمال ابتلای مادر باردار به دیابت بارداری افزایش می‌یابد. با ابتلای مادر به دیابت، ممکن است جنین دچار ناهنجاری‌های مختلف از جمله اختلال در رشد شود. همچنین در صورتی که دیابت بارداری کنترل نشود، وزن جنین افزایش یافته و این امر زایمان را سخت‌تر می‌کند. احتمال مرگ جنین داخل رحم نیز به دلیل دیابت مادر، وجود دارد.

زایمان زودهنگام

زایمان زودرس یکی دیگر از مشکلات بارداری در سن بالا به شمار می‌رود. احتمال این مشکل، در زنان بالای ۳۵ سال، سه تا چهار برابر بیشتر است. زایمان زودهنگام می‌تواند خود به خود یا به دلیل ابتلا به دیابت و فشار خون بارداری و سایر مشکلات مربوط به حاملگی در سن بالا رخ دهد. از آنجایی که نیمی از زنان بالای ۴۰ سال، دارای فیبروم رحم هستند؛ احتمال زایمان زودهنگام در این زنان نیز افزایش خواهد یافت.

وزن بالای جنین زمان تولد

احتمال به دنیا آمدن نوزادی با وزن بالای ۴ کیلوگرم در مادران بالای ۳۵ سال بیشتر است. این امر مخصوصا هنگامی که مادر به دیابت بارداری یا چاقی مبتلا شده، بیشتر رخ می‌دهد. وزن بالای جنین در زمان تولد، می‌تواند باعث بروز انواع مشکلات برای مادر و نوزاد شده و به ان‌ها آسیب برساند.

سقط جنین

همچنان که سن مادر بالاتر می‌رود، خطر سقط جنین نیز افزایش می‌یابد. چنانچه نوزاد پیش از هفته بیستم بارداری در رحم، جان خود را از دست بدهد؛ سقط جنین اتفاق افتاده است. به طور کلی بارداری در سن بالا و حدود ۴۰ تا ۴۴ سالگی با ریسک بالای سقط جنین همراه است. طبق تحقیقات صورت گرفته، میزان خطر سقط جنین در مادران ۲۰ تا ۲۴ ساله، ۸.۹ درصد است، در حالی که این میزان در مادران بالای ۴۵ سال به ۷۴.۷ می‌رسد. پزشکان معتقدند که با افزایش سن کیفیت تخمک کاهش پیدا می‌کند و همین امر باعث افزایش نرخ سقط جنین می‌شود. آزمایش ژنتیک جنین در این دوران کمک فراوانی خواهد کرد.

ابتلا به سندرم داون

یکی از رایج ترین مشکلات در رابطه با بارداری در سن بالا، ابتلای جنین به سندروم داون (تریزومی 21) می‌باشد. احتمال ابتلای نوزاد به تریزومی 21 در مادران 20 ساله در حدود 1 به 1480 است، در حالی که این احتمال در مادران 45 ساله به 1 در هر 35 تولد می‌رسد.

بهترین سن برای بارداری کی هست؟

به طور کلی احتمال باروری در زنان از حدود سن بیست سالگی به بعد، افزایش می‌یابد و در حوالی ۲۵ سالگی، یک خانم در بهترین حالت خود برای باروری قرار دارد. بنابراین می‌توان گفت بهترین سن برای بارداری یک زن، بین سن ۲۵ تا ۳۵ سالگی است. احتمال بارداری زنان از سن ۳۰ سالگی کاهش می‌یابد و از ۳۵ سالگی به بعد، این احتمال رفته رفته کمتر نیز می‌شود. احتمال بارداری زنان بعد از سن ۴۰ سالگی بسیار کاهش می‌یابد، اگرچه باز هم غیر ممکن نیست. 

از طرفی بارداری در سن بالا، ممکن است موجب بروز مشکلات بسیاری برای جنین و مادر شود. بارداری در سن زیر ۱۸ سال نیز با خطرات خاص خود همراه است. با توجه به همه این‌ها می‌توان گفت سن مناسب برای بارداری، بین ۲۵ تا ۳۵ سالگی می‌باشد.

آخرین سن برای حاملگی

در مورد آخرین سن مناسب برای بارداری، نظر پزشکان مختلف، متفاوت است. از نظر طبیعی برای زنان تا رسیدن به سن یائسگی، امکان بارداری وجود دارد. با پیشرفت علم، امروزه حتی زنان پس از رسیدن به سن یائسگی نیز می‌توانند از طریق لقاح مصنوعی یا IVF باردار شوند. البته بعضی پزشکان از ارائه خدمات بارداری برای زنان یائسه خودداری می‌کنند. این گروه از پزشکان معتقدند که طبق حالت طبیعی بدن، پس از یائسگی، امکان بارداری و زایمان وجود ندارد و نباید این کار را انجام داد. با انجام این کار ممکن است سلامت مادر و جنین به خطر بیفتد. بنابراین تحقیقات و بررسی‌های بیشتری در این مورد لازم خواهد بود.

بارداری در سن 47 سالگی

احتمال بارداری در سن ۴۷ سالگی به شدت کاهش می‌یابد، به طوری که توانایی یک زن برای باردار شدن، پس از ۳ ماه تلاش زیر ۱۰ درصد است. علاوه بر این، حتی اگر امکان بارداری وجود داشته باشد، به دلیل کاهش کمیت و کیفیت تخمک‌ها، احتمال ابتلای جنین به انواع اختلالات کروموزومی و ناهنجاری‌های مادرزادی بیشتر می‌شود. برای بارداری در سن ۴۷ سالگی نیاز به انجام آزمایش‌های مختلف و نظارت پزشکی بیشتری وجود دارد. 

آزمایشات لازم برای بانوان باردار سن بالا

بارداری در سن بالا نیاز به انجام سونوگرافی‌های منظم و یک سری آزمایش‌های غربالگری دارد. همچنین در سه ماهه دوم و سوم بارداری، باید سونوگرافی کالر داپلر نیز انجام شود. چنان چه معاینات پزشکی به موقع و به صورت روتین در دوران بارداری انجام شود؛ احتمال تولد نوزاد بدون مشکلات سلامتی، افزایش می‌یابد. به طور کلی انجام دو نوع آزمایش شامل آزمایش غربالگری پیش از تولد و تست تشخیص پیش از تولد، به مادران بالای ۳۵ سال، پیشنهاد می‌شود. این آزمایش‌ها از نظر ژنتیکی جنین را بررسی می‌کنند.

توصیه های مهم در رابطه با بارداری در سن بالا

چنان چه سن شما بیشتر از ۳۵ سال است و قصد بارداری دارید، می‌توانید با انجام توصیه‌های زیر، احتمال بروز مشکل برای خود و جنین را کاهش دهید: 

• پیش از بارداری با مراجعه به پزشک، یک معاینه کلی در مورد سلامت خود انجام دهید. همچنین با پزشک در مورد تصمیم به بارداری و نگرانی‌های خود صحبت کنید. 
• چنانچه دچار بیماری‌هایی نظیر دیابت، فشار خون بالا و افسردگی هستید؛ تحت درمان قرار بگیرید. 
• از مکمل‌های مولتی ویتامین حاوی اسید فولیک برای تقویت قوای بدنی خود بهره ببرید. این ویتامین‌ها می‌توانند از بروز اختلالات مادرزادی مانند شکاف لب و شکاف کام و غیره جلوگیری کنند. 
• سعی کنید پیش از بارداری وزن خود را در بازه مناسب نگه دارید، غذاهای سالم مصرف کنید و فعالیت‌های ورزشی را فراموش نکنید. 
• چنان سیگار می‌کشید یا الکل می‌نوشید، آن را ترک کنید. 
• سعی کنید از مواد شیمیایی مانند رنگ‌های شیمیایی و غیره استفاده نکنید. 
• آرامش داشته باشید و میزان استرس خود را کاهش دهید.

سوالات متداول بارداری در سن بالا

جمع بندی بارداری در سن بالا

با توجه به اینکه امروزه افراد در سنین بالاتری نسبت به گذشته، ازدواج می‌کنند؛ بارداری در سن بالا نیز افزایش یافته است. حاملگی در سن بالا می‌تواند مادر و جنین را با مشکلات فراوانی روبه رو کند. به همین دلیل در این مقاله به این موضوع پرداختیم و راهکارهای مناسب در این مورد را ارائه دادیم. چنانچه قصد بارداری در سن بالا را دارید، مراجعه به پزشک حاذق را فراموش نکنید، با این کار احتمال تولد نوزاد سالم افزایش می‌یابد. اگر زوجین با هم نیز فامیل هستند، پیشنهاد می‌شود آزمایش ازدواج فامیلی نیز انجام شود.