آزمایش پرولاکتین خون می‌تواند به عنوان یک ابزار تشخیصی مفید برای بررسی بیماری‌ها و اختلالات مرتبط با پرولاکتین استفاده شود. برای مثال، درصورتی‌که سطح پرولاکتین بسیار بالا باشد، ممکن است نشانگر وجود تومور هیپوفیز یا سایر اختلالات غده هیپوفیز باشد. افزایش هورمون پرولاکتین مشکلات باروری را برای زنان و مردان به وجود می‌آورد.
همچنین سطح پایین پرولاکتین باعث عدم تولید شیر در زنان باردار میشود. در نتیجه از تعادل خارج‌شدن این هورمون بیماریهای مختلفی را ایجاد می‌کند که تشخیص به‌موقع آن موجب پیشگیری از این عوارض میشود. در مقاله از بهترین آزمایشگاه ژنتیک اصفهان قصد داریم با انواع بیماریهای مرتبط با هورمون پرولاکتین صحبت کنیم تا در صورت مشاهده علائم افزایش پرولاکتین برای انجام آزمایش اقدام کنید.
آزمایش پرولاکتین خون چیست؟
غده هیپوفیز هورمونی به نام پرولاکتین را ترشح می‌کند این هورمون به‌عنوان یک محرک برای تولید شیر در بانوان شناخته میشود. انجام آزمایش پرولاکتین خون، سطح این هورمون را می‌سنجد. سنجش سطح هورمون پرولاکتین در بدن به علت تاثیر بر هورمون‌های جنسی استروژن و پروژسترون بسیار مهم است. اگر میزان این هورمون تغییر یابد اختلال در عملکرد متابولیسم بدن رخ می‌دهد. مراحل انجام آزمایش پرولاکتین خون به این صورت است:
- این آزمایش در صبح و 4 ساعت بعد از خواب انجام میشود.
- از طریق یک سوزن از رگ بازوی شما نمونه خون می‌گیرند و به لوله آزمایش منتقل می‌کنند.
- پس از بررسی خون پزشک نتیجه نمونه را گزارش می‌دهد.
- اگر نتایج آزمایش شما سطح بالای پرولاکتین را نشان دهد به‌احتمال زیاد شما مبتلا به یکی از بیماری‌هایی مانند پرولاکتینوما، کم‌کاری تیروئید، بیماری هیپوتالاموس و بیماری کبد هستید.
مطالعه بیشتر: آزمایش ژنتیک جنین
چرا آزمایش پرولاکتین انجام میشود؟
در قسمت هیپوفیز مغز، توموری غیرسرطانی به نام پرولاکتینوما باعث افزایش ترشح هورمون پرولاکتین میشود. برای تشخیص بیماریهای مرتبط با افزایش پرولاکتین انجام آزمایش ضرورت دارد. از دلایل اصلی انجام آزمایش پرولاکتین خون می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مشکوک بودن به سطح بالای هورمون پرولاکتین در بدن
- سنجش علت ناباروری
- علت قاعدگی نا‌منظم
- جلوگیری از کاهش هورمون تستوسترون در مردان
- یافتن علت عدم میل جنسی
- تشخیص پرولاکتینوما
مطالعه پیشنهادی: سل فری
علائم افزایش پرولاکتین در بانوان
هورمون پرولاکتین در زمان بارداری افزایش می‌یابد. این هورمون باعث رشد غدد پستانی میشود و هنگام زایمان عامل اصلی تحریک تولید شیر است. پرولاکتین تاثیر بسزایی در باروری زنان دارد که افزایش مقدار آن باعث عدم تخمک‌گذاری میشود و احتمال باروری را کاهش می‌دهد.
در بانوان عوامل مختلفی مانند پوشیدن سوتین خیلی تنگ، تحریک نوک پستان‌ها، فشارخون وغیره باعث بالا رفتن سطح پرولاکتین می‌شوند. برای تشخیص این اختلال هورمونی باید در صورت مشاهده علائم زیر برای آزمایش پرولاکتین خون اقدام کنید.
- اختلال در عادت ماهیانه: هنگامی که میزان پرولاکتین افزایش پیدا می‌کند فرایند تخمک‌گذاری مختل و عادت ماهیانه متوقف میشود.
- رابطه جنسی همراه با درد: افزایش پرولاکتین سبب خشکی واژن میشود که این امر درد هنگام رابطه جنسی را به همراه دارد.
- عدم تمایل جنسی: پرولاکتین با تأثیر بر دوپامین تمایل جنسی را کاهش می‌دهد.
- ترشح بی‌دلیل شیر از پستان: افزایش پرولاکتین، تولید شیر در پستان را تحریک می‌کند.
- کاهش کیفیت بینایی: اختلال در پرولاکتین به علت ترشح از غده هیپوفیز باعث تاری دید میشود
- سردرد و سرگیجه: وجود تومورهای ضد سرطانی در هیپوفیز، سردردهای شدیدی به همراه دارد.
علائم بالینی در مردان
میزان پرولاکتین در مردان نسبت به زنان بسیار کم است. ولی اختلال این هورمون در مردان هم بی‌اثر نبوده و سبب بروز مشکلات فراوان میشود و باید نسبت به انجام آزمایش پرولاکتین خون جدی باشند. از جمله این مشکلات عبارتند از:
- میزان هورمون پرولاکتین در فرایند تولید اسپرم تغییر ایجاد می‌کند.
- از کارایی پرولاکتین در مردان می‌توان به اثر آرام‌بخش آن به‌عنوان عامل ضد استرس اشاره کرد.
- این هورمون حس مسئولیت‌پذیری در مردان را تقویت می‌کند.
- اختلال در هورمون پرولاکتین مشکلات جنسی مانند عدم باروری، کاهش میل جنسی، ریزش مو و بزرگ‌شدن بخش سینه را به وجود می‌آورد.
سؤالات متداول آزمایش پرولاکتین خون
✔ استرس و نداشتن خواب کافی کمتر از ۶ ساعت، باعث افزایش هورمون پرولاکتین میشود. به همین علت آزمایش پرولاکتین باید ۳ الی ۴ ساعت بعد از خواب کافی صورت گیرد تا نتیجه آزمایش دقیق باشد.
آزمایش پرولاکتین خون در سه سطح بررسی میشود که شامل آزمایش تشخیص بیماریهای مرتبط با پرولاکتین، آزمایش تحریک پرولاکتین و آزمایش سطح پایه پرولاکتین است. آیا خواب تاثیری بر روی آزمایش پرولاکتین دارد؟
آیا آزمایش پرولاکتین خون انواع مختلفی دارد؟
نتیجه گیری آزمایش پرولاکتین خون
آزمایش پرولاکتین خون در تشخیص و پیشگیری از بیماری‌ها و اختلالات مرتبط با پرولاکتین مفید است. پزشک متخصص متناسب با نتیجه آزمایش شما اقدامات درمانی را برای رفع بیماری انجام می‌دهد. مثلا اگر مصرف دارویی خاص باعث افزایش پرولاکتین شود، پزشک با تجویز دارو جایگزین این مقدار را تنظیم می‌کند. استفاده از داروهای افسردگی، وجود تومور پرولاکتینوما، استرس، کم‌کاری تیروئید و تحریک سینه از عوامل بالا بودن میزان هورمون پرولاکتین هستند.
هنگام بارداری اندازه غده هیپوفیز افزایش پیدا می‌کند تا مقدار بیشتری پرولاکتین ترشح کند. زنانی که دچار بیماری پرولاکتینوما شده‌اند باید قبل بارداری اقدامات درمانی انجام دهند تا از آسیب‌های احتمالی جلوگیری کنند. در آخر مراجعه به پزشک غدد هرچند وقت یکبار در پیشگیری از بیماریهای وابسته به پرولاکتین موثر است.
بهترین ازمایشگاهی ک هم مدیریت و هم پیگیریش خوبه شمایید. 🌹
مطالب خیلی جالب نوشتید. موفق باشید
واقعا کامل و عالی