سقط جنین ناگهانی چیست + (2 علت اصلی و راهکار پیشگیری از آن)

سقط جنین که یکی از مهم‌ترین نگرانی مادران باردار است، در واقع زمانی اتفاق می‌افتد که بارداری قبل از هفته بیستم به پایان برسد. بیشتر اوقات، سقط به دلایلی اتفاق می‌افتد که شما کنترلی روی آن‌ها ندارید. در واقع می‌توان گفت تشخیص دقیق علت آن دشوار است. بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد که ناهنجاری‌های کروموزومی در جنین از شایع‌ترین علل بروز این مشکل به شمار می‌روند. دانستن علل سقط به شما کمک می‌کند شانس خود را برای داشتن یک بارداری سالم و کامل افزایش دهید. برای آشنایی با این عوامل، مقالات مجموعه ژنتیک پزشکی کاریوژن (به عنوان بهترین آزمایشگاه ژنتیک اصفهان ) را دنبال کنید.

سقط جنین ژنتیکی و علل آن

علل سقط جنین ژنتیکی که بخش مهمی از دلایل سقط را به خود اختصاص می‌دهند، به دو دسته ناهنجاری‌های کروموزی و جهش‌های ژنی تفکیک می‌شوند. در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.

ناهنجاری‌های کروموزومی مربوط به سقط جنین

تقریبا ۵۰ درصد از سقط جنین خودبخودی سه ماهه اول، به دلیل ناهنجاری‌های کروموزومی در جنین است. کروموزوم‌ها ژن‌هایی دارد که ویژگی‌های منحصر به فرد فرزند شما مثل رنگ چشم و رنگ مو را تعیین می‌کنند. جنین‌هایی با تعداد نادرست کروموزوم یا کروموزوم‌های آسیب دیده، نمی‌توانند به طور طبیعی رشد کنند. یک نوزاد دو نسخه از هر کروموزوم دارد؛ یکی را از مادر از طریق تخمک، و دیگری را از پدر از طریق اسپرم، به ارث می‌برد. هر کروموزوم دارای صدها تا هزاران ژن است که مسئول رشد و تکامل هستند.

یک کروموزوم اضافی یا یک کروموزوم ناقص می‌تواند باعث سقط در جنین شود. علاوه بر آن این ناهنجاری‌ها می‌توانند عاملی برای ایجاد مشکلات یادگیری یا ناتوانی ذهنی و نقص‌های مادرزادی در کودک نیز باشند. چنین اختلالاتی در جنین‌های حاصل از ازدواج‌های فامیلی و غریبه هر دو ممکن است اتفاق بیفتد. از جمله رایج‌ترین مشکلات کروموزومی می‌توان به تریزومی ۱۳-۱۸-۲۱ اشاره کرد که در این موراد پیشنهاد می شود که آزمایش ژنتیک جنین انجام شود. با افزایش سن مادر، به خصوص بعد از ۳۵ سالگی، خطر ابتلا به مشکلات کروموزومی نیز افزایش می‌یابد. این مسئله می‌تواند به طور کلی ریسک از دست دادن بارداری را بیشتر کند.

جهش‌های ژنی و اثر آن‌ها در سقط جنین

یکی دیگر از عوامل سقط جنین به دلیل مشکل ژنتیکی، جهش در یک یا چند ژن در کروموزوم‌ها است. جهش می‌تواند باعث بیماری‌های ژنتیکی خاص یا نقص‌های مادرزادی شود. جهش‌ها می‌توانند به طور خود به خود در بارداری اتفاق بیفتند یا از والدینی که خودشان سالم هستند به ارث برده شوند. گاهی اوقات نقایص مادرزادی مرتبط با این شرایط را می‌توان در طول بارداری با سونوگرافی تشخیص داد. چنین اختلالاتی در جنین‌های حاصل از ازدواج فامیلی بیشتر دیده می‌شود که در بسیاری از موارد دارای توارث اتوزومال مغلوب هستند. می توان با انجام یک آزمایش ازدواج فامیلی پیش از تولد آن را تشخیص داد.

سقط جنین خودبخودی و علائم آن

علائم و نشانه‌های سقط جنین با توجه به سن جنین متفاوت است. در هر دوره از حاملگی علائم متفاوتی برای سقط وجود دارد. البته لازم است بدانید که گاهی سقط جنین در یک آن اتفاق می‌افتد و زمانی برای توجه به علامت‌ها نمی‌گذارد.

برخی از علائم سقط جنین عبارت است از:

1. خونریزی به صورت لکه‌های بزرگ
2. خروج مایع
3. دردهای موضعی و شدید در ناحیه شکم
4. درد کمر

تاثیر سبک زندگی بر سلامت مادر

دلایل دیگر سقط جنین بیماری‌های ژنتیکی در دوران بارداری به سلامت مادر مربوط می‌شود. مثلا شکل غیر طبیعی رحم می‌تواند منجر به سقط نوزاد پیش از تولد شود. مشکلات سلامتی مانند عدم تعادل هورمونی، دیابت کنترل نشده، بیماری ژنتیکی لوپوس و سایر ناهنجاری‌های سیستم ایمنی، بیماری‌های کلیوی و قلبی، و فشار خون بالا نیز می‌توانند باعث ایجاد سقط در جنین شود. این علل را می‌توان با آزمایش خون و سونوگرافی رحم ارزیابی کرد. پزشک متخصص زنان نیز می‌تواند شما را از نظر وجود این مشکلات ارزیابی کند. شایع‌ترین مواردی که از سمت مادر منجر به سقط می‌شوند، شامل موارد زیر هستند:

شیوه زندگی

عادات پر خطر شما به عنوان مادر آینده می‌تواند خطر سقط را در جنین افزایش دهد. استعمال سیگار یکی از عوامل مهم در سقط نوزاد است؛ تا جایی که برخی از مطالعات نشان می‌دهند که حتی اگر استعمال سیگار از سمت پدر باشد، باز هم خطر سقط در بارداری افزایش می‌یابد. نوشیدن زیاد الکل، استفاده از داروهای غیر قانونی، خطرات زیست محیطی و… نیز از دیگر عوامل خطر مربوط به سبک زندگی مادران باردار هستند.

مصرف خودسرانه دارو

چندین دارو می‌توانند شانس سقط شدن جنین را افزایش دهند. موارد زیر از جمله دارو‌هایی هستند که باید از مصرف خودسرانه آن‌ها در زمان بارداری، خودداری کرد:

• میزوپروستول: دارویی که برای بیماری‌هایی مانند زخم معده و آرتریت روماتوئید استفاده می‌شود.
• متوترکسات: ایندارو برای درمان آرتریت روماتوئید مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• رتینوئیدها: برای بیماری‌های پوستی مانند اگزما و آکنه استفاده می‌شوند.
• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): تسکین دهنده‌هایی که به منظور کاهش درد و التهاب استفاده می‌شوند.

مسمومیت غذایی

چندین نوع مسمومیت غذایی در دوران بارداری می‌تواند خطر سقط جنین را افزایش دهد.

• لیستریوز: معمولاً در پنیرهای نرم غیر پاستوریزه و غذاهای دریایی خام یا نیم پز یافت می‌شود.
• سالمونلا: معمولا در تخم مرغ خام یا نیم پز یافت می‌شود.
• توکسوپلاسموز: اغلب ناشی از خوردن گوشت خام آلوده است

ذکر این نکته لازم است که برخی از بیماری‌های مسمومیت غذایی از جمله لیستریوز و توکسوپلاسموز، می‌توانند نوزاد متولد نشده شما را مبتلا کنند؛ حتی اگر خودتان علائمی نداشته باشید. اگر علاقه مند به دانستن مطالبی درباره آزمایش های ژنتیک هستید، آزمایش سل فری را مطالعه کنید.

سوالات متداول سقط جنین

جمع بندی سقط جنین

سقط جنین یکی از نگرانی‌های شایع در مادران باردار است که با علم و دانش امروزی، بررسی علل ایجاد این مشکل کمی دشوار به نظر می‌رسد. مجموعه‌ای از عوامل ژنتیکی و محیطی می‌توانند در سقط نقش داشته باشند که بدون شک آشنایی مادران باردار با این موارد می‌تواند خطر سقط جنین را تا حد قابل قبولی کاهش دهد.

اگر در یک حاملگی، ناهنجاری کروموزومی در جنین وجود داشته باشد در بارداری‌های آینده، تشخیص قبل از تولد، مانند نمونه برداری از پرزهای کوریونی (CVS) یا آمنیوسنتز می‌تواند مانع از سقط مکرر شود. علاوه بر آن اگر سابقه یک اختلال خاص در یکی از والدین یا اعضای خانواده وجود داشته باشد، می‌توان اختلالات تک ژنی را قبل از تولد بر روی نمونه  CVS از جنین آزمایش کرد. به یاد داشته باشید، حتی زمانی که سقط‌های مکرر اتفاق می‌افتند، احتمال موفقیت در بارداری‌های بعدی وجود دارد و امروزه علم ژنتیک نقش مهمی را در پیشگیری از این اختلالات ایفا می‌کند.