سبک زندگی و ژنتیک
ایده اولیه برهمکنش بین ژنوم و تغذیه و سبک زندگی توسط دانشمندی به نام گرود (Archibald Garrod) در اوایل قرن بیستم بنیانگذاری شد و یک قرن بعد، علم و تکنولوژی دخیل در تعیین توالی ژنوم انسان گسترش بنیان های علمی این فرضیه را تسهیل نمود و شاخه علمی را بوجود آورد که اکنون به عنوان نوتریژنومیکس (nutrigenomics) می شناسیم.
مقوله استفاده از دادههای ژنومی فرد برای حداکثر هدفمندی رژیم غذایی را نوتریژنومیکس گویند. پیشرفت علم ژنتیک و تمرکز بر مطالعات مربوط به سلامت انسان باعث شده تا این علم در مقوله هایی از قبیل رژیم غذایی، استعداد یابی ورزشی، پوست و زیبایی و … ورود کرده و به متخصصان آن حوزه کمک شایانی نماید.
ژنتیک و تغذیه
تست های ژنتیک برای طراحی برنامه غذایی شخصی بر روی موارد خاصی تمرکز دارند. از جمله این موارد میتوان به تعیین میزان ویتامینها و مواد معدنی مورد نیاز فرد، بررسی ژنهای مربوط به کنترل اشتها، تمایل به مصرف شیرینی، استعداد چاقی، چگونگی متابولیسم مواد مغذی ، و ژنهای مرتبط با پاسخ بدن به ترکیباتی مانند لاکتوز، گلوتن و کافئین اشاره نمود.
به عنوان مثال با بررسی تغییرات ژنتیکی افراد می توان رژیم های غذایی را به نحوی طراحی نمود .تا بر اساس ژنتیک فرد رژیم غذایی موثرتری طراحی شود. و حداکثر اثر بخشی را داشته باشد. اطلاع از تغییرات ژنتیکی فرد در خصوص این موارد به متخصص تغذیه امکان میدهد . تا در قالب کار گروهی و با همکاری متخصص ژنتیک، برنامه تغذیه های فرد را به نحو مقتضی طراحی نماید. تا روند افزایش یا کاهش وزن فرد ایدهآل بوده و اثر بلند مدتی داشته باشد.
همچنین می توان. با بررسی ژنتیکی میزان تمایل فرد به طعم های مختلف غذایی و میزان نیاز به ویتامین A در رژیم غذایی فرد را متوجه شد. این مقوله تنها محدود به تنظیم برنامه تغذیه های نیست. و میتوان با بررسی ژنتیکی از استعداد ابتلا به آلرژی، استعداد به افسردگی و مشکلات روحی و روانی، حساسیت های دارویی، نژاد، توانایی و ظرفیت برای ورزش های استقامتی و قدرتی، ظرفیت ریه، میزان استقامت تاندونها، انعطاف پذیری، و حساسیت به انسولین همراه با ورزش و تمرین مطلع شد.
جالب اینکه با انجام تست ژنتیکی سلامت می توان از وجود آلرژی به گرد و غبار، حیوانات خانگی، تخم مرغ، شیر، آجیل، و گرده گل ها با خبر شد.
اهمیت اطلاع از ماهیت ژنتیکی در سبک زندگی
اهمیت اطلاع از این موارد در این نکته است که با پیشرفت های روز افزون ژنتیک و توسعه تکنیک های درمانی مبتنی بر سلول بنیادین و ویرایش ژنومی، پتانسیل عظیمی برای ایجاد تغییرات دلخواه هر فرد با توجه به ماهیت ژنتیکی وی قابل تصور است.
علاوه بر این اهداف نزدیکتری نیز وجود دارند و با اطلاع از ماهیت ژنتیکی فرد با توجه به موارد ذکر شده، میتوان با مدیریت تغذیه و سبک زندگی بهترین نتایج را راستای رسیدن به تناسب ایده آل، ورزش دلخواه، و در یک کلام سبک زندگی ایدهآل بدست آورد.
ارتباط بین رژیم غذایی و سلامت در حال تبدیل شدن به یکی از جذابترین مقوله های پزشکی است چرا که تغذیه میتواند از بیماریها جلوگیری کند و یا در درمان بیماریها موثر باشد. بنابراین نیاز به تغذیه شخصی سازی شده برای درمان چاقی و مشکلات پزشکی دیگر روز افزون است[1].
تاثیرات نوتریژنومیکس حتی در سرطان نیز مورد توجه قرار گرفته و مشخص شده .که مدیریت تغذیه فرد میتواند در جلوگیری و یا درمان سرطان موثر باشد. در سایه تکنیکهای جدید مطالعه ژنها و به کار گیری آنها در برنامه ریزی برای تغذیه افراد میتوان تاثیر بسیار زیادی در موفقیت رژیم غذایی داشت . و با آگاهی از حساسیتهای دارویی فرد از مصرف نادرست مواد تغذیه های و دارویی جلوگیری کرد[2].
سایر مواردی که با انجام این تست ها در آزمایشگاه ژنتیک کاریوژن اصفهان میتوانید به آنها پی ببرید میزان حساسیت شما به آسیب های ورزشی هم به لحاظ استحکام استخوان و هم به لحاظ استحکام تاندون ها و مفاصل است.
از دیگر مزایای این تستها می توان به شناسایی استعداد ورزشی، ظرفیت تنفسی، حساسیت به غذاها، حساسیت به گرد و غبار، حساسیت به حشرات، استعداد ذاتی پوست به چین و چروک، پاسخ بدن به ویتامین ها و …. اشاره کرد.
References
- Pena-Romero, A.C., et al., The future of nutrition: Nutrigenomics and nutrigenetics in obesity and cardiovascular diseases. Crit Rev Food Sci Nutr, 2018. 58(17): p. 3030-3041.
- Braicu, C., et al., Nutrigenomics in cancer: Revisiting the effects of natural compounds. Semin Cancer Biol, 2017. 46: p. 84-106.