فلج مغزی چیست؟
فلج مغزی (Cerebral palsy) گروهی از اختلالات مختلف است که توان حرکتی، تونوس ماهیچهای و ساختار قامتی را تحت تاثیر قرار میدهد. این عارضه بر اثر آسیب وارد شده به مغز در حین رشد و تکامل معمولاً پیش از تولد ایجاد میشود. علائم و نشانههای این بیماری در طی دوران نوزادی و یا پیش از دبستان خود را نشان میدهد. معمولاً این بیماری با حرکات ناقص به همراه رفلکسهای غیر طبیعی، شل و سفت شدن دستها و پاها و بالا تنه، ساختار قامتی غیر طبیعی، حرکات غیر ارادی، راه رفتن بدون تعادل و یا ترکیبی از مشکلات گفته شده در بالا خود را نشان میدهد.
از طرفی دیگر محدودهی حرکتی بسیاری از مفاصل بدن فرد مبتلا، به دلیل سفتی ماهیچهها محدود میشود. اثر فلج مغزی روی عملکرد بدن افراد مبتلا بسیار متفاوت است.
برخی افراد مبتلا به فلج مغزی قادر به راه رفتن هستند و برخی دیگر برای این کار نیاز به کمک دارند. برخی از بیماران از نظر عقلی مشکلی ندارند و در گروهی دیگر وضعیت عقلانی و هوشی به شرایط طبیعی نزدیک است ولی گروهی دیگر از افراد کاملا از نظر عقلی و روانی دچار ناتوانی میشوند. صرع، نابینایی یا ناشنوایی هم در برخی افراد مبتلا مشاهده شده است.
دلایل فلج مغزی چیست؟
فلج مغزی بر اثر اختلالی در روند تکامل و رشد مغز پیش از تولد ،هنگام تولد یا پس از تولد رخ میدهد. در بسیاری از موارد علت شناخته نمیشود. عواملی که به فلج مغزی منجر میشود، عبارتند از:
- جهش ژنی که به ناهنجاریهای تکاملی و رشدی منجر میشود
- عفونتهایی در بدن مادر که رشد و تکامل جنین را تحت تاثیر قرار میدهد
- عواملی که مانع از رسیدن خون مورد نیاز برای رشد مغز میشود.
- خونریزی مغزی جنین در شکم مادر و یا نوزاد تازه متولد شده
- عفونتهای نوزادی که منجر به التهاب در مغز و یا اطراف آن میشود.
- ضربه و آسیب شدید به مغز بر اثر تصادفات رانندگی یا سقوط
- کمبود اکسیژن در مغز ناشی از زایمان سخت – با این همه اختناق یا آسفیکسی (asphyxia) ناشی از زایمان کمتر از آنچه در بین عوام رایج است، منجر به فلج مغزی میشود.
انواع بیماری Cerebral palsy
فلج مغزی دارای چندین نوع متفاوت است:
1. اسپاستیک (Spastic): شایعترین نوع که ۷۰ تا ۸۰ درصد موارد را شامل میشود در اثر آسیب به نورونهای حرکتی فوقانی در مسیر پیرامیدال ایجاد میشود گاهی دو طرفهاست حداقل با دو مورد از موارد زیر مشخص میشود: الگوی حرکتی غیرطبیعی، افزایش تون عضلات، رفلکسهای پاتولوژیک مانند بابنکس و هیپررفلکسی
2. آتاکسیک (Ataxic) در کمتر از ۵ درصد موارد مشاهده میشود به علت آسیب مخچه روی میدهد و مشخصات آن عبارت است وضعیت غیرطبیعی و فقدان هماهنگی منظم عضلات و یا هر دو
3. دیس کینتیک (Dyskinetic). ده تا پانزده درصد موارد را تشکیل میدهد مشخصه آن الگوهای حرکتی غیرطبیعی و حرکات بدون اراده وکنترل نشده و راجعه است.
4. هیپوتونیک(Hypotonic) ک همراه با شلی است.
5.ترکیبی از انواع فوق
فلج مغزی یا سی پی (CP:Cerebral Palsy) چیست؟