تعیین ابوّت تست تعیین هویت
بیش از دو دهه قبل دانشمندان توانستند با استفاده از روشهای نوین ژنتیکی به الگو های خاص ژنتیکی جهت تعیین هویت دست یابند. خیلی زود این روش فراگیر شد و کاربرد وسیعی در پزشکی قانونی، پلیس جنایی، مهاجرت، تعیین هویت، تعیین رابطه خویشاوندی و … پیدا کرد. امروزه استفاده از این روش ها در دادگاه های کشورهای مختلف از جمله کشورمان کاربرد روزانه ای پیدا کرده است و کمتر قاضی را می توان یافت که به نتایج این روش اعتقاد نداشته باشد و از آن استفاده نکند.
تعیین هویت آزمایشی است که غالبا به منظور تأیید رابطه والد- فرزندی انجام می گیرد. همینطور این آزمایش برای تأیید رابطه پدر بیولوژیک و فرزند نیز انجام می گیرد که به آن آزمایش Paternity نیز می گویند و به عنوان دقیق ترین روش تشخیصی رابطه پدر و فرزندی مورد استفاده قرار می گیرد ودارای دقت %99.9 است.
آزمایش تعیین هویت با توجه به درخواست متقاضیان در مواردی که به هر دلیل نیاز به اثبات این رابطه وجود داشته باشد انجام می‌شود. در این آزمایش نمونه DNA پدر یا مادر فرضی با نمونه فرزند مقایسه می شود.
در صورتی که فرزند هنوز به دنیا نیامده باشد، لازم است از جنین نمونه‌گیری شود و مقایسه نمونه والد با نمونه جنینی انجام گیرد. منشاء تهیه نمونه از جنین می تواند یکی از روش های ذیل باشد:
1- قطعات آزاد DNA جنینی در خون مادر که به آن cell free DNA هم می گویند.
2- نمونه حاصل از CVS و یا آمنیوسنتز.
مطالب پیشنهادی مرتبط :
این مقایسه توسط چندین مارکر ژنتیکی انجام می‌گیرد. این مارکرها توالی های تکرار شده از DNA هستند که به آن STR) Short tandem Repeat) می گویند.
تعداد این تکرارها که در نواحی اینترون (غیر کد شونده) ژن واقع شده اند در افراد مختلف متفاوت است و این تفاوت می تواند به عنوان مبنای تمیز و تشخیص DNA افراد مختلف به کار گرفته شود. از آنجاکه هر فرد نیمی از ژن های خود را از پدر و نیم دیگر را از مادر دریافت می کند بنابراین تکرار این توالی ها در فرزند مشابه والدین است.
از این رو این تفاوت در افراد مختلف می تواند مبنای دقیقی جهت یافتن رابطه والد و فرزندی باشد. برای این منظور حداقل 15 تا 16 مارکر مورد مقایسه قرار می‌گیرند.
هنگام مقایسه بین مارکرها اگر فرزند حتی در یک ناحیه با پدر یا مادر فرضی تفاوت داشته باشد، رابطه خویشاوندی تأیید نمی شود. درصد خطای این آزمایش بسیار بسیار کم (19- 10 ×2/7) است.
سایر راه های تعیین هویت
روش های دیگری هم برای تعیین هویت مورد استفاده قرار می گیرد که قدرت تشخیص کمتری که عبارتند از:
- روش دیگر استفاده از میتوکندری می باشد. در این روش میتوان قرابت از طرف مادر یا زنان فامیل را مشخص کرد. میتوکندری دیگر اندامک داخل سلولی است که دارای ماده ژنتیکی میباشد ولی ماده ژنتیکی آن توارث مادری دارد و از مادر به فرزندان (چه دختر و چه پسر) به ارث می رسد. پس اگر افراد دارای مادر مشترک یا جد مادری مشترک باشند دارای علایم یکسانی بر روی میتوکندری خود خواهند بود.
- روش دیگر استفاده از STR های کروموزوم Y می باشد. کروموزوم Y در مردان وجود دارد و فقط از پدر به پسران منتقل می شود. لذا از این روش می توان قرابت افراد ذکور یا مردان خانواده را مشخص کرد.مثلا رابطه عموزادگی و امثالهم.