میتوکندری، کارخانه انرژی بدن میباشد. میتوکندری یک اندامک غشادار محسوب می‌شود که در سیتوپلاسم تمام سلولهای یوکاریوتی موجود میباشد و عملکرد اصلی آن، تولید میزان زیادی از انرژی در قالب آدنوزین تری فسفات است.
در این مقاله از کاریوژن خواهید خواهند:
- میتوکندری چیست؟
- وظیفه میتوکندری چیست؟
- میتوکندری در ناباروری چه نقشی دارد؟
میتوکندری چیست؟
میتوکندری (Mitochondria) اغلب به عنوان نیروگاه‌های سلول شناخته می‌شود. این اندامک کمک می‌کند انرژی حاصل از مواد غذایی برای سلول‌ها قابل استفاده شود. همچنین علاوه بر تولید انرژی، وظیفه‌های مهم دیگری نیز در سلول دارد.
میتوکندری‌ها تقریباً در همه سلول‌ها موجود میباشد که برای بقای انسان، حیاتی هستند. علاوه بر تولید انرژی، میتوکندری کلسیم را برای فعالیت‌های سیگنال‌دهی سلولی ذخیره می‌کند، منجر به ایجاد گرما در بدن می‌شود و واسطه رشد سلولی و مرگ برنامه‌ریزی شده سلول به شمار می‌آید.
وظیفه میتوکندری چیست؟
اگرچه شناخته‌شده‌ترین نقش میتوکندری تولید انرژی است، اما این اندامک‌ها مسئول انجام کارهای مهم دیگری در سلول نیز هستند. در حقیقت، فقط حدود 3% از ژن‌های سلولی برای ساخت میتوکندری به منظور تولید انرژی، مورد استفاده قرار می‌گیرند. بیشتر سلول‌ها از باقی عملکردهای میتوکندری برای بقا استفاده می‌کنند که با توجه به نوع‌شان، این عملکرد می‌تواند متفاوت باشد. در ادامه به معرفی برخی از وظایف میتوکندری می‌پردازیم:
- تولید انرژی
- مرگ برنامه‌ریزی سلول
- ذخیره کلسیم
- تولید حرارت
نقش میتوکندری در ناباروری
باید در نظر داشته باشیم که میتوکندری برخلاف دیگر اندامک‌ها، به عنوان یک اندامک مستقل، دارای ژنوم مختص خودش است. پس با توجه به نقش و تاثیر عمیق آن در بلوغ و تحرک و فعالیت اسپرم‌ها، می‌توان گفت ژنوم میتوکندری با ناباروری و سقط در ارتباط است.
نقص در میتوکندری، سبب بعضی از اختلالات پیچیده و اغلب تهدیدات حیاتی می‌شود که می‌تواند بر تمام ارگان‌ها و سیستم‌ها تأثیر بگذارد. در حالی که کاهش دفعات مقاربت یکی از دلایل است، کاهش کیفیت رویان‌ها ناشی از پیری تخمک به دلیل بروز بالاتر آنیوپلوئیدی اووسیت یا رحم بزرگ شده، به عنوان علل احتمالی دخیل هستند.
همچنین هنوز بحث سر این وجود دارد که کدام یک از این دو دلیل اصلی هستند یا اینکه شاید هر دو باهم در این رابطه به یک اندازه سهم دارند، وجود دارد. با وجود مطالعات متعدد هنوز به طور دقیق مشخص نیست چرا کیفیت عملکرد رحم و تخمک‌ها با افزایش سن، کاهش می‌یابد.
رشد جنین و میتوکندری
عملکرد طبیعی میتوکندری در جنین برای تولید انرژی کافی برای سنتز پروتئین میتوکندری، سنتز DNA و رشد جنین (در آزمایش ژنتیک جنین قابل تشخیص میباشد) ضروری است. در سال‌های اخیر، DNA میتوکندری (mtDNA) به دلیل نقش ظریف آن در مرحله رشد اولیه جنین (و آزمایش‌هایی مانند سل فری) مورد توجه بوده است.
پیری و اختلال در میتوکندری
به نظر می‌رسد آسیب اکسیداتیو نقش مهمی در ایجاد اختلال در عملکرد میتوکندری در پیری داشته باشد. استیل ال-کارنیتین، یک ماده موجود در میتوکندری با انرژی بالا، باعث کاهش بسیاری از اختلالات سلولی مرتبط با سن می‌شود که به طبع، با افزایش تولید ATP سلولی همراه است. همچنین با افزایش سن، عملکرد میتوکندری با افزایش تولید گونه‌های فعال اکسیژن (ROS) و رادیکال‌های آزاد در میتوکندری کاهش می‌یابد.
بیشتر از یک محدوده غلظت از ROS، ممکن است با تغییر بیان ژنتیکی به منظور افزایش متابولیسم انرژی برای نجات سلول، پاسخ‌های استرس سلولی را تحریک کند. درواقع آسیب اکسیداتیو به میتوکندری که منجر به اختلال عملکرد میتوکندری می‌شود، علت تغییرات مرتبط با سن در سلولهای سوماتیک است؛ بنابراین، اختلال عملکرد میتوکندری همراه با افزایش سن ممکن است نقش مهمی در ناباروری در زنان داشته باشد.
جمع بندی
در این مقاله از کاریوژن به بررسی موضوعات زیر پرداختیم:
- میتوکندری نیروگاه انرژی سلول‌ها میباشد.
- وظیفه اصلی میتوکندری تولید انرژی میباشد.
- آسیب اکسیداتیو نقش مهمی در ایجاد اختلال در عملکرد میتوکندری در پیری داشته باشد.
میتوکندری در کدام سلول بیشتر است؟
میتوکندری در سلولهای ماهیچهای قلب بیشتر است چرا که فعالیت آنها زیاد میباشد و به انرژی نیاز دارند.
کار میتوکندری چیست؟
علاوه بر تولید انرژی سلولی، میتوکندری وظایف دیگر درون سلولی نیز دارد که شامل سیگنال‌دهی، تمایز سلولی، مرگ سلولی و کنترل رشد و حفظ سلول میباشد.
برای اطلاعات بیشتر با ما در تماس باشید.