از ژن درمانی چه می دانید ؟
ژن درمانی نوعی درمان آزمایشگاهی است که از مواد ژنتیکی با هدف تغییر روند بیماری استفاده می کند. ژن هایی که در سلول های بدن ما وجود دارند نقش مهمی را در سلامت ما ایفا می کنند. این ژن ها حاوی DNA ما هستند، همان کدی که شکل و عملکرد بدن از رشد قد تا تنظیم سیستم بدن را کنترل می کند.
محققان با توجه به این موضوع که تنها با وجود یک ژن یا بیش از یک ژن معیوب امکان بیمار شدن ما وجود دارد دهه ها تلاش خود را بر روی ارایه روش هایی برای اصلاح ژن ها یا جایگزینی ژن های معیوب با ژن های سالم برای درمان یا پیشگیری از یک بیماری گذاشته اند.
چرا ژن درمانی انجام می شود؟
هدف ژن درمانی اصلاح اطلاعات ژنتیکی مسئول یک بیماری است تا بدین وسیله بتوان سلول را به شرایط طبیعی بازگرداند. در ژن درمانی، یک ژن معیوب با یک نسخه سالم از آن ژن جایگزین می شود یا یک ژن جدید در جهت درمان بیماری و یا بهبود توانایی بدن در مبارزه با بیماری اضافه می گردد.
ژن درمانی نویدبخش درمان طیف وسیعی از بیماری ها از جمله سرطان، فیبروز کیستیک، بیماری های قلبی، دیابت، هموفیلی و ایدز می باشد.
محققان در حال بررسی چندین روش برای انجام ژن درمانی هستند از جمله:
جایگزینی ژن های جهش یافته: برخی از سلول ها به دلیل آنکه ژن های خاص به درستی عمل نمی کنند. یا اصلا عملکرد ندارند. بیمار می شوند. جایگزینی ژن معیوب ممکن است به درمان بیماری های خاصی کمک کند. برای مثال ژنی به نام p53 به طور معمول از رشد تومور جلوگیری می کند. بسیاری از سرطان ها با مشکلات ژن p53 مرتبط است. در نتیجه اگر پزشکان بتوانند ژن معیوب p53 را جایگزین کنند، ممکن است باعث مرگ سلول های سرطانی شود.
اصلاح ژن های جهش یافته: ژن های جهش یافته که باعث بیماری می شوند. را می توان خاموش کرد تا باعث پیشرفت بیماری نشوند و یا ژن های سالم که به جلوگیری از بیماری کمک می کنند روشن شود تا بتوانند بیماری را مهار کنند.
آشکارسازی سلول های بیمار برای سیستم ایمنی: در برخی از موارد، سیستم ایمنی بدن ما سلول های بیمار را به عنوان بیگانه تشخیص نمی دهند و به آنها حمله نمی کند.
بیشت ربخوانید : پیش آگهی یک بیماری ژنتیکی چیست؟
ژن درمانی چه خطراتی در پی دارد ؟
ژن درمانی خطرات بالقوه ای دارد. یک ژن به راحتی نمی تواند مستقیما وارد سلول ها شود. بلکه معمولا باید با استفاده از یک حامل به نام وکتور تحویل داده شود. رایج ترین وکتورهای ژن درمانی ویروس ها هستند. زیرا می توانند سلول های خاصی را تشخیص دهند. و مواد ژنتیکی را به ژن های سلول ها حمل کنند. محققان ژن های اصلی عامل بیماری را از ویروس ها حذف کرده. و ژن های مورد نیاز برای جلوگیری از بیماری را جایگزین آنها می کنند.
خطرات مرتبط با ژن درمانی عبارتند از:
- واکنش ناخواسته سیستم ایمنی
- هدف قرار دادن سلول های اشتباه
- عفونت ناشی از ویروس
- امکان ایجاد تومور