هانیگتون

بیماری هانتینگتون (HD) چیست؟

بیماری هانتینگتون به صورت یک ناهنجاری حرکتی پیشرونده ی کند و آسیب مزمن عملکرد ذهنی همراه با آشفتگی های روحی – روانی و در نهایت جنون مشخص می‌شود. طول مدت متوسط بیماری تقریبا 15تا20 سال است و حرکات پرشی غیرارادی (Chorea ) شایع ترین ناهنجاری حرکتی می‌‌باشد. این حرکات کره، شکلی از حرکات غیرارادی مثل اخم کردن در چهره، حرکات تکانشی صورت و اندام‌ها (دست و پا ) تا شدن بازوها و برخورد پاها ب هم می‌باشند. همانطور که بیماری پیشرفت می‌کند، گام‌ها ناهماهنگ‌تر و گفتار نا‌مشخص‌تر می‌گردد.

بیماری هانتینگتون با سن بروز متغیر، نفوذپذیری تقریبا کامل و میزان جهش خیلی کم، نشان می‌دهد. علاوه بر این بیماری اغلب افزایش شدت و یا کاهش سن بروز (anticipation) نشان می‌دهد ، به خصوص اگر بیماری توسط پدر منتقل شده باشد که می‌تواند منجر به هانتینگیتون‌های جوانی (juvenile  HD) شود.

نحوه توارث بیماری هانتینگتون:

خطر انتقال بیماری بدون توجه به اینکه والد مبتلا مرد باشد یا زن بر طبق الگوی توارث آتوزوم غالب،  50% است. با این حال به دلائلی نامعلوم ناپایداری میوزی در اسپرماتوژنز بیشتر از اووژنز است. این مورد در پدیده‌ی افزایش شدت بیماری (anticipatipn) منعکس می‌شود که عمدتا آلل جهش یافته توسط پدر منتقل می‌گردد. جوانانی مبتلا به HD تقریبا همیشه آلل جهش یافته را از پدری مبتلا با شدت بیماری خفیف به ارث برده‌اند.

میزان بروز جهش‌های جدید کم می‌باشد و معمولا ارثی می باشد. ژن عامل بیماری که به نام هانتینگتین huntingtin  (HTT یا IT15 ) شناخته می‌شود حاوی یک توالی تکراری بسیار پلی مورفیک CAG  (پلی گوتامینی) در ناحیه 5، می‌باشد.RNA  پیک (mRNA) پروتئینی را به اندازه تقریبی KDa 350 کد می‌کند. هانتینگتین در بسیاری از سلول‌های متفاوت در کل سیستم اعصاب مرکزی و نیز سایر بافت‌ها بیان می‌شود. افزایش طول توالی‌های تکراری CAG  از میزان مشخصی به بعد باعث بروزعلائم بالینی می گردد.

در آزمایشگاه ژنتیک کاریوژن امکان تشخیص ژنتیکی این بیماری در افراد بیمار یا ناقل وجود دارد.

5/5 - (1 امتیاز)

Mohaddeseh Karimi

دانشجوی ژنتیک دانشگاه اصفهان| آنالیزور آزمایشگاه ژنتیک پزشکی کاریوژن